© Raymond Mallentjer

Siberië

Zuidpool

Oorspronkelijk bedoeld als theatervoorstelling met een flinke portie muziek, is Siberië natuurlijkerwijs uitgedraaid op een concert. Reden is geheel en al te vinden in het fenomeen Vladimir Vysotsky (1938-1980).

De Russische acteur en volkszanger Vysotsky wordt in Rusland nog steeds op handen gedragen. Zijn werk als muzikant is ontzettend rijk en divers. Hij schreef meer dan 600 liederen (eerder ‘muzikale gedichten’ die hij bracht onder eenvoudige gitaarbegeleiding) over liefde, oorlog, alcohol, sport en het alledaagse Sovjetleven. Terwijl miljoenen Russen hem op handen dragen, blijft hij in het Westen een nobele onbekende. Het toenmalige Sovjetregime dat zijn (subversieve) werk weigert te erkennen, en het IJzeren Gordijn zorgen daar wel voor. Dringend tijd voor een kennismaking. 

Voor Siberië maakte de Zuidpoolploeg een selectie van 16 liederen, die de man in al zijn verscheidenheid naar voor brengen. Voor de eerste maal werd Vysotsky’s werk rechtstreeks vanuit het Russisch naar het Nederlands vertaald. Dit basismateriaal bewerkte de ploeg zowel wat tekst als muziek betreft. Sommige liederen werden sterk bewerkt en naar het hier en nu getrokken, bij andere bleef de ploeg dicht bij de authentieke tekst en compositie.

Jan Bijvoet, Jorgen Cassier, Sofie Decleir en Koen van Kaam musiceren, bewerken en zingen Vysotsky’s werk.

“Een voorstelling waarin veel gezongen wordt, vandaar dat ze meer lijkt op een concert dan op een voorstelling. Maar ik was toch bijzonder verrast door de opbouw ervan, en het werk dat erin gestoken is. Want zijn liederen zijn niet alleen speciaal naar het Nederlands vertaald, en sommige daarvan ook bewerkt, niet alleen de tekst, maar ook de muziek. Uit zijn meer dan 600 liederen zijn er 16 geselecteerd. Die geven niet alleen een heel goed beeld weer van zijn kunstenaarsschap, maar ook van zijn leven. … Het concert is opgevat via een 16-tal liederen. Eerst dat verhaal van de wolvenjacht, en dan die 16-tal liederen. Ze zingen die. Die zijn heel mooi verdeeld over de 4 acteurs: Sofie Decleir, Jan Bijvoet, Jorgen Cassier en Koen van Kaam. Alle 4 bespelen ze bovendien met veel talent tal van instrumenten. Ze zingen en spelen op hun manier en weten duivels goed de sfeer en die onderliggende gevoeligheid van Vissotzki zelf weer te geven.”
(RADIO 1 – Neon – P. Arias)

“Jan Bijvoet, Jorgen Cassier, Sofie Decleir en Koen van Kaam vormen de nieuwe Zuidpoolkern. En precies zij brengen dit als hun eerste gezamenlijke productie waarbij er telkens één zingt en de anderen instaan voor de begeleiding. Ze doen dit muziekwerk als acteurs wat onwennig, maar wonderbaarlijk goed. Siberië opent met een sfeernummer over de Wolvenjacht. Sofie Decleir brengt parlando Muzeke: “Ik voel me helegans mineur.. muzeke, als ge nog eens staat voor mijn deur, geef me dan uw schoonste lieke in majeur”. Jan Bijvoet zingt een stevig drinklied over liever drinken met den Duvel dan alleen. Sterk muzikaal is Jorgen Cassier in het cynisch onzinnummer ‘Ik haat de dood maar vind het leven ook niet zo leuk’. Ook zijn slotnummer Monument met o.a. de slotwoorden 'Zij passen wat extreem is in een mal' mag er zijn. Grandioos zijn de drie, vier nummers die Koen van Kaam met harde Vysotski-stem zingt, o.a. Zwart gat, Witte Wals en het bijna geschreeuwde Veroordeeld. Een concert met klasse.”
(ZONE 03 – Eddie Vaes)

“Het is een aanrader, zelfs voor talentscouts van platenfirma's. … De voorstelling begint met Sofie Decleir die een passage uit een roman van de hedendaagse schrijver Vladimir Sorokin voordraagt. Daarin gaan de protagonisten op jacht met behulp van de muziek van die tegendraadse woordkunstenaar. Dan begint Siberië met Wolvenjacht, een opzwepend lied waarin Vysotski zich identificeert met een wolf die wordt opgejaagd en aan de jagers met de rode vlaggen - een referentie aan de communisten - weet te ontsnappen. Dat is de kracht van Vysotski: bevreemdende beelden naast makkelijker leesbare anekdotes over hoop, liefde, verraad en wanhoop. Muzikaal is dit programma al even gevarieerd als het gamma aan emoties in het oeuvre van Vysotski. Je voelt dat de vier mensen van Theater Zuidpool grondig beïnvloed zijn door Einstürzende Neubauten, Sonic Youth maar ook door het chanson. Koen van Kaam laat zich volledig gaan, terwijl Jan Bijvoet en Jorgen Cassier meer houden van een ingetogen, bijna onmuzikale manier van zingen. Die veelheid van stijlen en interpretaties is een afspiegeling van het diverse oeuvre dat Vysotski schiep.”
(GAZET VAN ANTWERPEN – P. Haex)